De techniek van blockchain in de Nederlandse zuivelindustrie

Blockchain in de praktijk

Bij OVSoftware zijn we jarengeleden begonnen met het concreet toepassen van blockchain technologie in de praktijk. Onder andere met een Proof of Concept (POC) bij het Kadaster. Vervolgens zijn we ons gaan toeleggen op dit onderwerp en geven we lezingen en workshops, begeleiden we afstudeeropdrachten en voeren we met regelmaat POC’s uit om toepassingen van blockchain technologie voor diverse opdrachtgevers tastbaar te maken en business cases hiervoor te onderbouwen met concrete cijfers. We hebben inmiddels twee keer meegedaan met de grootste blockchain hackathon ter wereld en zijn daar telkens op specifieke tracks als winnaar uit de bus gekomen. Onze kennis van blockchain technologie bestaat dus niet alleen uit theorie, maar vooral op de toepassing ervan.

Wat is blockchain en wat kun je ermee

In tegenstelling tot een centrale database die op een bedrijfseigen server staat, is blockchain een gedecentraliseerde database waar allerlei transacties in worden opgeslagen. Iedere deelnemer van de blockchain beschikt daarmee over een volledige kopie van de blockchain en de informatie die hierop staat. De data op de blockchain kan niet worden aangepast, er is alleen sprake van het actualiseren van informatie door toevoeging van een nieuw record. Hierdoor kun je altijd met 100% zekerheid achterhalen wat er is gebeurd.

Qlip

Toen Qlip bij ons kwam met de vraag om een blockchain op te zetten voor de Nederlandse zuivelindustrie, zijn we begonnen met een inspiratiesessie: wat is blockchain en wat kun je ermee. Het was een heel diverse groep die samen was gekomen om mogelijke toepassingen in de zuivelindustrie heel open met elkaar te bespreken: grote melkfabrikanten, kleine familiebedrijven, een IT-manager van een melkfabriek en de ontwikkelaars van Qlip zelf. Eerste aandachtspunt tijdens een dergelijke sessie is dat je ervoor zorgt dat iedereen over dezelfde kennis beschikt en weet wat gebruikte termen betekenen. Vervolgens hebben we gekeken welke problemen er spelen in de keten en of deze gelijk zijn voor de partijen die aan tafel zitten. Al pratende kom je erachter of iets al dan niet realiseerbaar is, welke aanpassingen aan bestaande processen of structuren nodig zijn. Veel gehoorde kritiek op blockchain is dat het een oplossing voor een probleem is dat je nog moet zoeken. Maar deze techniek is in veel gevallen juist dé aanleiding voor partijen om zaken uit te spreken, om open en transparant met elkaar in discussie te gaan en elkaar te vinden, ook buiten de techniek om. En dat was bij het Qlip project ook het geval.

Uitdagingen en POC

Tijdens de sessies kwamen een aantal uitdagingen naar voren. De eerste uitdaging is mensen de concrete toegevoegde waarde van blockchain te laten inzien, zodat je onnodige discussies voorkomt. Tweede uitdaging was het vinden van een use case die de toegevoegde waarde van blockchain in de zuivelindustrie aan zou kunnen tonen. Tijdens de workshops die volgenden, kwam naar voren dat het op een goed beveiligde en niet-aan te passen manier delen van informatie in de keten over de herkomst van melk die bij een andere dan de eigen fabriek wordt aangeleverd, waardevol zou kunnen zijn. Na de keuze van deze use case is er een blockchain uitgezocht die het beste bij de vraagstelling past en voldoet aan de wensen voor de toekomst (in dit geval Permissioned Blockchain - Hyperledger Fabric). De volgende stap is het uitwerken van user stories: mogelijke activiteiten die men zou willen doen en wat nodig is omdat technisch te faciliteren. Bijvoorbeeld de kwaliteit van melk aantonen die 3 weken geleden is gebruikt, in kunnen loggen op een portaal om informatie in te kunnen zien etc.  Nadat we deze user stories samen met het team van Qlip hadden opgesteld en geprioriteerd, zijn ze opgeslagen in de backlog en zijn we in sprints van 2 weken aan de slag gegaan met het ontwikkelen van de nodige functionaliteit op de blockchain. Aan het eind van elke twee weken zijn de vorderingen met Qlip besproken, gaven zij terugkoppeling, bepaalden we samen de planning en gingen we door naar de volgende sprint.

Mogelijkheden voor de toekomst

De basis die nu is gelegd, biedt veel mogelijkheden voor de toekomst, maar brengt gelijk weer nieuwe uitdagingen. Blockchain is een ketenoplossing, maar hoe krijg je alle ketenpartners zover dat ze mee gaan doen? Het aantonen van een waterdichte beveiliging zal hierbij een belangrijke rol spelen. Een andere uitdaging is een partij te vinden die er uiteindelijk voor zorgt dat een positieve business case daadwerkelijk in productie wordt genomen en het beheer regelt. Maar krijg je de buy-in van de stakeholders en nemen partijen hun verantwoordelijkheden, dan creëer je een nieuwe infrastructuur voor de zuivelindustrie die allerlei mogelijkheden biedt voor nieuwe oplossingen. De afhandeling van ruilmelk kan worden gefaciliteerd. Traceability van koe-tot-product en visa versa wordt een feit. Hierdoor kun je achterhalen waar een probleem in de keten ontstaat, maar ook uitzoeken waar de producten vanaf dat moment naar toe zijn gegaan in het geval ze moeten worden teruggeroepen. Snellere en geautomatiseerde audits. Het zijn slechts een paar voorbeelden van legio mogelijkheden waarmee de Nederlandse zuivelindustrie zichzelf (nog) beter op de (wereld-)kaart kan zetten. Qlip neemt voorlopig het voortouw in het ontwikkelen van blockchain toepassingen die een ondubbelzinnige bijdrage kunnen leveren aan het verstevigen van de positie van Nederlandse zuivelproducenten. Wij zien met deze blockchainoplossing een kans voor de zuivelindustrie om nog beter samen te werken, data te delen en in de toekomst de beste kwaliteit melk te blijven leveren.